9. sınıf konularından olan Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçe’nin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri konusu, Ygs öğrencilerinin sınavda da karşısına çıkmaktadır. Konunun özeti ve püf noktalarını sizin için hazırladık.

Dillerin Sınıflandırılması ve Türkçe’nin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Konu Özeti

Yeryüzündeki diller yapı ve köken yönünden olmak üzere iki grupta incelenir.

Yapı Bakımından Dünya Dilleri

Tek Heceli Diller

• Sözcükler çekim eki almaz
• Sözcükler cümle içinde bulundukları yere ve başka
  sözcüklerle yan yana gelme
  durumuna göre anlam kazanır
  Bir sözcük kullanımına göre 10 veya 15 farklı anlam
  kazanabilir.
• Çince, Vietnamca, Bask dili tek
  heceli diller grubuna örnektir.

Eklemeli (Bitişken) Diller

• Sözcük köklerine yapım ve çekim ekleri gelir.
• Yapım ekleri, sözcüğün kök anlamıyla ilişkili olarak yeni anlamda bir sözcük türetir, türünü de değiştirebilir.
• Çekim ekleri, sözcüğün cümle içindeki yerini ve görevini belirler.
• Kökle ek birleştiğinde genel olarak kökte bir değişiklik olmaz.
• Türkçe, Moğolca, Japonca, Fince, Samoyetçe eklemeli diller grubuna örnektir.

Çekimli Diller

• Sözcüğün çekimi sırasında kökün, özellikle kökteki ünlünün değişmesi söz konusudur.
• Çekim sırasında oluşan değişikliklerle yeni sözcükler ve kavramlar ortaya çıkar.
• Arapça, Almanca, Farsça, Fransızca, Hintçe çekimli diller grubuna örnektir.

Türk Dilinin Tarihsel Gelişimi

Altay Çağı: Türkçe-Moğolca dil birliğinin görüldüğü dönemdir.

İlk Türkçe Çağı: MÖ 5. yy. ile MS 5-6. yy. arasını kapsar. Hun imparatorluğunun hâkim olduğu dönemdir.

Eski Türkçe Çağı:  5. yy. ile 10. yy. arasındaki dönem. Eski Türkçe Çağı, Göktürk ve Uygur ve Karahanlı Dönemi olmak üzere üç kola ayrılır.

Orta Türkçe Çağı: 10. ve 16. yüzyıllar arasında kullanılan Türkçe dönemi. Bu dönem üç ayrı sahada gelişme gösterir. Doğu Türkçesi (Çağatayca), Batı Türkçesi (Türkmence, Azeri Türkçesi, Anadolu Türkçesi), Kuzeydoğu Türkçesi (Kırgızca, Kazakça, Özbekçe)

Yeni Türkçe Çağı: 16. yy. ile 20. yüzyıl arasını kapsayan dönem. Osmanlıca, Azeri Türkçesi,

Türkmen Türkçesi, Gagavuz Türkçesi gibi dillerden oluşur.

Modern Türkçe: 20. yüzyıl ve günümüz Türkçesini kapsar. Türkçe yapı bakımından eklemeli diller grubuna girer. Köken bakımından ise Ural-Altay dil ailesinin Altay koluna bağlıdır.

Ural – Altay Dillerinin Özellikleri

• Ünlü uyumu vardır.
• Sondan eklemeli bir dildir.
• Bazı ekler hem yapım hem çekim eki olma özelliği gösterir.
• Sözcüklerde dil bilgisi yönünden erkek ve dişi tür ayrımı yoktur.
• Ses, yapı ve söz dizisi yönünden benzerlikler gösterir.

Lehçe: Bir dilin tarih içinde, bilinmeyen bir zamanda kendinden ayrılan ve büyük farklılıklar gösteren kollarıdır. Çuvaşça, Yakutça

Şive: Bir dilin yakın tarihlerde kendinden ayrılan, bazı farklılıklar gösteren ve farklı

ülkelerde konuşulan kollarıdır. Azerice, Kırgızca, Kazakça

Ağız: Bir dilin, aynı ülkenin farklı bölgelerinde değişik olarak kullanılmasına ağız denilir. Karadeniz ağzı, Konya ağzı, Kayseri ağzı

Argo: Bir dil içinde belli bir grubun sözcüklere değişik anlamlar yükleyerek kullanmasıyla oluşan konuşma şeklidir.

Jargon: Ortak bir toplum ya da meslekteki kişilerin,  kullandığı özelleşmil dildir. Örneğin; tıp jargonu.