AYT sürecinin kolay atlatılması için izlenecek yollar vardır. Bu yollar belli ezber teknikleri ile çok daha kolay bir şekilde aşılabilir. Siz de edebiyattaki ezber başarınızla rakiplerinizden bir adım öne geçmek isterseniz hoşgeldiniz.
İçerik
Öncelikle hayatınızın en zorlu süreçlerinden birinde olduğunuzu bilmelisiniz. Bu zorlu süreçte kendinize öyle bir güzergâh çizmelisiniz ki hiçbir etken sizi o yoldan alıkoymamalı. Bunun için yapmanız ve izlemeniz gereken yollar, adımlar size yardımcı olmak adına bir araya getirildi.
Bilinmesi gereken en temel şey çalıştığınız ders ne olursa olsun onu sevmek zorunda olduğunuzdur. Nitekim edebiyat üzerinde biraz konuşmak gerekirse edebiyat eşit ağırlık ve sözel öğrencileri için en belirleyici derstir.
Bahsi geçen derse ilginiz varsa diğer tüm rakiplerinizden oldukça öndesiniz demektir. İyi bir üniversiteye giden yol edebiyattan geçiyorsa, sizlere de onunla savaşmak yerine barışık olmak edilebilecek ilk tavsiyedir.
Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin büyük kısmının yaptığı en vahim hata önce TYT konularını tamamlayayım, sonra AYT’ye geçerim demektir.
Edebiyatı son ana bırakmak demek; binlerce yazarı, binlerce şairi, binlerce eseri ve tabi binlerce sorunu yalnızca üç buçuk dört aya hapsetmek demektir. Kendinizi düşürebileceğiniz en kötü durum bu olur.
Yetiştirememe kaygısı nedeniyle konu çalışmaktan test çözememe ve yine aynı kaygıdan dolayı bazı konuları eleme yöntemine başvurma gereği hissetme, geç kalmanın temel sonucudur. Bu aşamada bilinmesi gereken ilk şey zamanında başlamak ve çalışmayı zamanında sonlandırmaktır.
AYT edebiyata çalışmaya başlamak için en uygun zaman ne zaman? Eğer zamanında çalışıp, konuları zamanında bitirip aynı zaman da soru bankası ve deneme yayınlarını taramak isterseniz; sene başında ilk çalışmaya başladığınızda edebiyat ezberine de başlamanız gerekir.
En geç kasım ayında çalışmaya başlamış olmalısınız. Nitekim sekiz ay gibi uzunca bir sürede ezberlenmemiş hiçbir yazar/eser, bitirilmemiş hiçbir soru bankası kalmayacaktır.
Birinci adımın hemen arkasından zaman kaybetmeden ikinci adımı atmalısınız.
Edebiyat, plan ve program dâhilinde çalışma gerektiren bir derstir. Yapacağınız ezberler o kadar çok olacak ki plansız bir çalışma kargaşa ortamı doğurabilir. Bu nedenle kendinize küçük bir not defteri edinin ve gün içerisinde yapacağınız her şeyi o defterde belirtin.
Bu uygulamanın amacı ne yapıp ne yapmadığınız hakkında fikir sahibi olabilmenizdir. Hedefler belirleyin. Başarılan her hedef kendinize olan inancınızı kuvvetlendirecek, çalışmalarınızı daha istekle devam ettirmenizi sağlayacaktır.
İlk iki adım edebiyat çalışırken yapılması gereken temel hususlardır. Artık bilinmeli ki edebiyat demek, ezber demek; ezber demek, yazar ve eser demek. Bundan sonraki tüm açıklamalar, yazar ve eser ezberiyle başa çıkmanın yollarını içerir.
Yazar ve eser eşleştirmesi ÖSYM’nin sormaktan asla vazgeçmeyeceği, özellikle eşit ağırlık ve sözel öğrencilerinin elenmesine sebep olan ana başlıktır.
Nasıl ezberleyeceğinizi bilmeniz demek eleme tuzaklarını aşıp, başarı kapısını aralamanızı sağlar. Dikkat etmeniz gereken en temel kavram, konu dağılımıdır. Her yıl bir sonraki yıl için ipucu niteliği taşır.
Hangi konudan kaç soru çıkacağını bilmek, hangi konuya ağırlık vereceğinize karar vermenizi sağlar. Nitekim konu dağılımı hakkında elbette açıklamalar yapılır ancak hiçbir konuya asla çıkmaz denilemez, sizlerin yapacağı en büyük hata konular arası seçim yapıp kendinizce elemeye gitmektir.
AYT edebiyat bölümünde karşınıza toplam 24 soru çıkar. Bu soruların 3-4 tanesi anlam sorularıdır. Kelimede, cümlede ve paragrafta anlam sorularını sözel öğrencilerinin önemli bir kısmı rahatlıkla yapmaktadır.
4-5 soru masal, hikaye gibi edebiyattaki klasik türlerden gelir ve bu sorular temel seviyededir.
Kalan sorular doğrudan bilgi ölçmeye yöneliktir ve bu sorular arasında önemli bir bölümünde yazar-eser bilgileriniz sınanabilir. Ayrıca doğrudan yazar-eser üzerine olmayan soruları ve yazarlar ile eserlerini bildiğinizde çok daha kolay çözersiniz.
Siz AYT öğrencilerinin kendinize uygun ezber yolunu bulup en çok başınızı derde sokan yazarlar ve eserleri ile sınava hazırlanmanızı kolaylaştırmanız mümkündür. Elbette kendiniz için en uygun adımları yalnızca kendiniz atabilirsiniz. Daha önce uygulanan ve oldukça başarılı sonuçlar veren bu 4 yol sizlere ekstra seçenektir.
Stresin son noktaya taşındığı YKS süreci aynı zamanda ne yapmanıza en erken karar vermeniz gereken süreçtir. Bu zaman zarfında gezmek eğlenmek, arkadaşlarla vakit geçirmek, televizyon izlemek, kitap okumak birer vicdan azabına dönüşür.
Sınav süreci hakkında bilinen en büyük yanlış, eve kapanıp ders çalışmakla başarının geldiğidir. Unutulan şey şu ki çalışma enerji gerektiren bir eylemdir ve insan ihtiyacı olan enerjiyi sevdiği şeyleri yaparak kazanabilir. Her şey için biraz vakit ayırmakta yarar var. Bunlardan en önemlisi de kesinlikle kitap okumaktır.
Ezberinizi kuvvetlendirecek en temel dinlenme eylemi kitaptır. Okumak, hem zihni dinlendirir hem sizi sınava hazırlar. Hayatın belli zamanlarında okunması gereken kitaplar vardır. Ve sizlerin şu süreçte okumanız gereken yegâne kitap türü AYT’de size sorulan yazarların kitaplarıdır. Dinlenirken AYT hazırlığında olacaksınız.
AYT’de sizlere sorulan en zor ezber sorusu -çözülme oranlarına bakıldığında ortaya çıkan- roman özetleri sorusudur. Yukarıda bahsi geçen başlık, bu en zor soruyu çözmeniz için sizlere garanti sonuç veren tek yoldur.
Okuduğunuz roman; sizi sınava hazırlar, sınavda sorulan sözcük anlamı sorularına dair sözcük dağarcığınızı genişletir, soru çözme hızınızı en az üçe katlar en önemlisi de ezberlenecek romanların özetleri artık sizindir.
Sonuç olarak okuduğunuz her roman size bir doğru cevap olarak geri dönecektir. Kronolojik sırayı takip ederek Tanzimat Dönemi ile Cumhuriyet Dönemi arası bir okuma listesi çıkarıp bir an önce başlamakta fayda var.
Konu çalışmak; AYT edebiyat, coğrafya, tarih sınavlarının olmazsa olmazıdır. Yalnızca kitap okuyarak ya da yalnızca test çözerek başarıyı yakalamak imkânsızdır.
Özellikle, denemelerle edebiyat kurtarılır inanışı tamamen uydurmadır. Sözel dersler konu çalışmadan ilerleme kaydedilecek dersler değildir.
Edebiyat yazar ve eserlerine çalışırken yapılması gerekenler listesinin başında, kronoloji takip etmek gelir. En kaba tabirle ÖSYM’nin sorduğu edebiyat konu dağılımında belli tarih aralıklarının ele alındığı dikkat çeker.
Sizlerin konu çalışırken yapacağı ilk şey; başlangıç tarihini esas almaktır. Yapılan en sık hata, en çok sorunun geldiği konuyu en erken bitirmeye çalışma ve dolayısıyla her birisine alakasız zamanlar biçerek karmaşık bir sonuç doğurmadır.
AYT edebiyatta en çok sorulan sorular Cumhuriyet Dönemine ait olsa bile Cumhuriyet dönemini anlayabilmeniz için Milli Edebiyat dönemini bilmeniz gerekir. Kronolojiyi takip etmemek zamanı verimsiz geçirmenize ve tabi paniklemenize sebep olur.
Yazının başında bahsedilen öğrenci listesindeyseniz yani erken başladıysanız yazarak çalışmak sizin için en kazançlı yoldur. Sınav sürecinde vaktin iyi değerlendirilmesi altın değerindedir. Ancak yazarak vakit kaybedilmez. Aksine söz uçar yazı kalır ifadesinin de vurguladığı gibi aklınızda kalan yalnızca yazdıklarınız olacaktır.
Yazmaktan kastedilen kesinlikle kitapları kopya etmek değil aksine birkaç kitaptan birlikte ilerleyerek kendi bilgi kitapçığınızı oluşturmanızdır.
Yazmak başlangıçta korku ve endişe verebilir. Bitirememe, yarıda bırakma gibi sonuçlar doğurabilir. Bakın burada özellikle altı çizilen ifade zamanında ders çalışmaya başlayanlar için yazarak çalıma ifadesi.
Sınavınıza üç ay kaldıktan sonra tüm edebiyatı yazarak çalışmanız imkânsızdır. Nihayet en büyük avantajı da sınava çok az bir süre kaldığında aklınıza gelen herhangi bir soru ya da bilgi için üç beş tane kitap karıştırmak yerine kendi notlarınızdan faydalanabilirsiniz. Konu anlatımlı kitapları daima yanınızda taşıyamazsınız ancak notlarınız her zaman ezberinize destek olmak için elinizin altında olacaktır.
Uzun konu çalışma saatlerinin elbette sonu gelecektir. Konular bittiğinde birkaç gün dinlenip tekrar dönüş yapmalısınız. Nasılsa konular bitti artık yalnızca test çözülmeli anlayışı tüm konularınızı bir ay içerisinde öldürmeniz demektir. Bunun yerine hatırlatma saatlerini kullanabilirsiniz.
Bir kere öğrenilen konu sonra unutulmayacak diye bir şey kesinlikle yanlış, günde 3 saat konu çalışmaların yerini artık 1,5 saatlik hatırlatma saatleri alabilir.
Konu çalışmalarının yerini kısa çalışma saatleri aldı. Bir oturuşta saatlere mâl olan konular artık sadece kendi tutmuş olduğunuz notları okumaktan ibaret. Elbette yine kronolojiye bağlı kalarak tüm edebiyata baştan başlayarak konuları sınava kadar bir kez uzun, bir kez de kısa olmak şartıyla iki kez bitirmiş olacaksınız. Bu hatırlama şekilleri oldukça çoktur ancak en verimliler ve en sık kullanılanlara değinmekte yarar var. Bu can alıcı sorunun cevabı bir alt başlıkta yer almaktadır.
Bu başlık altında yapmanız gereken size en uygun tekniği keşfedip, ezberinizi kuvvetlendirmektir. Dikkat etmeniz gereken tek şey ise zaman kazandıracak, kazandırırken işkenceye dönmeyecek tekniği bulmak olmalıdır.
Yalnız çalışmak ezber gerektiren dersler için oldukça faydalı bir yöntemdir. Ancak konular bitmiş ve artık hatırlama saatlerine gelinmişse odalara kapanıp da saatlerce tek başınıza ezber yapmanıza gerek yok.
Çok uzakta olmayan birkaç kişi de çalışma saatlerinizi iyi değerlendirirken size eşlik edebilir. Şöyle ki: Daha önce konu çalışırken çıkarmış olduğunuz notları en az üç kez baştan sona kendiniz okuyun.
Okuma bittikten sonra elinize notları alarak aileden birinden size yardım etmesini isteyin. Çıkardığınız yazar-eser listesinden size karma olarak eser ve yazarlarını ya da yazarlara ait eserleri sormasını isteyin.
Karma sorulan sorular hafızanızı daha dinç tutacak ve her konuya hâkim olmanızı sağlayacaktır. Her üç günde bir yapılan aile yardımı etkinliği elinizdeki notların baştan aşağı birkaç kez bitmesini sağlayacak ve ezberde hata yapmanızı en aza indirgeyecektir.
Bu aşamayı oyunu çevirmeniz de mümkündür. Böylece hem ailece keyifli zamanlar geçirebilir hem de tekrarlarınızı yapmış olursunuz.
Haritalardan yararlanmanın en büyük faydasını, görsel zekânızla ezberinizi desteklediğinizde fark edeceksiniz. Elbette yazarak çalışmaktan sonra en etkili ezber yolu, görerek ezberlemektir. Bunun için yapılması gerekenler oldukça basit.
Oluşturulabilecek en kolay harita yöntemi; merkeze alınan yazarın etrafına ok işaretleri çıkarıp, her ok işretinin ucuna eserlerini yazmaktır. Eserleri yazdıktan sonra her eserin altına içerik hatırlatacak birkaç cümle yazarak harita genişletilebilir.
Her yazar hakkında harita çıkarmak yerine, dönemsel olarak harita çıkarmak daha çok zaman kazandıracaktır. Haritayı oluşturup bir kere okuduktan sonra bir köşeye atmanın hiçbir faydası olmaz. Bu nedenle ya evde birkaç günde bir haritaları elinize alıp okuyacaksınız ya da odanızın bir duvarını harita duvarı yapacaksınız.
Her sabah ve her gece yatmadan önce okunan haritalar, kısa sürede sonuç verecektir. Bunun dışında evde duvara asmak yerine sınıf arkadaşlarınızla hemfikir olup sınıf duvarlarını haritalarla düzenleyebilirsiniz. Her teneffüs olmasa bile iki teneffüsünüzü haritaları okumaya ayırmanız kesinlikle çok şey katacaktır.
Evde çalışma yöntemleri; bir şekilde elde sayfalarca not okumakla olabilir. Fakat bir günün tamamı evde geçmeyenler için zamanın bir kısmı da dışarıda akmaktadır. Bu nedenle dışarıda boş geçen ancak fark edilmeyen dakikaları da sınav sürecinde faydalı olarak kullanmak mümkündür.
Okul, kurs, teneffüs, taşıtlar zamanın bir kısmına hâkim olmaktadır. Bu zamanı kendi ellerinizle oluşturduğunuz mini kartlarla doldurmanız mümkün. Elbette kartların hazır yapılmışlarını almak birçoğunuz için zamandan tasarruf olarak düşünülebilir. Fakat kendinizin yazarak oluşturduğu kartların kalıcılığı çok daha fazla sürecektir. Nitekim ezberde esas olan uzun süreli kalıcılık değil mi?
Sizin yapmanız gerekenler oldukça basit. Birkaç renkli karton ve kalemle ezberinizi kuvvetlendirebilirsiniz. Özellikle vurgulanması gereken tek nokta dönemsel olarak renk kullanmanızdır. Örneğin: Tanzimat Dönemi için mavi kartçıklar kullanacakken, Milli Edebiyat için pembe kullanmakta yarar var. Elbette renk seçeneği size kalmış.
Bu şekilde kategorileştirme karmaşa olmasına engel olma amacıyla yapılır. Haftalık olarak her renk kümesini yani her dönemi düzenli bir şekilde yanınızda taşırsanız kısa sürede ezberlediğinizi fark edeceksiniz. Arkadaşlarınızla da deneyebilirsiniz.
Tüm bu tavsiyelerin sıradanlığı ya da deneyip verim alınamaması gibi olumsuz düşüncelere sahipseniz, farklı bir yol deneyebilirsiniz.
Hem hoş vakit geçirmek hem de arkadaş ortamlarında zamanı kaliteli geçirmek adına, yılbaşı akşamlarının vazgeçilmezi olan tombalayı yazar-eser eşleştirmesine uyarlayabilir eğlenerek ezber yapabilirsiniz.
İzlenmesi gereken yol şu: Elinize dikdörtgen şeklinde kesilmiş renkli bir kâğıt alıp, kâğıdın üzerine kutucuklar oluşturun. Her kutucuğa yazar ismi yazın. Tombala torbasında ise eserler bulunsun. Sayıları eşit yapmakta yarar var. Çıkan her eserin hangi yazara ait olduğunu bilmek hem heyecanı hem de bilgilerinizi taze tutacaktır.
En eski en sık kullanılan hatırlatma yöntemlerinden biri olan havuz yöntemi yazar-eser eşleştirmelerine de uyarlanabilir. Özellikle kalabalık bir grupla daha çekişmeli geçse de yalnız da oynanmaya uygun bir oyundur.
Yapılması gerekenler oldukça basittir. Eserleri küçük kâğıtlara yazıp bir hayli çoğaldıktan sonra fanus, kâse, torba içine atarak içlerinden sırayla karıştırıp çekin. Çekilen her eserin hangi yazara ait olduğunu tahmin etmek zihninizi canlı tutacaktır.
Havuzun bir diğer olumlu yanı ise karma bir şekilde içeride yer alan eserlerin olmasıdır. Hangi dönemden hangi eserin geleceğini bilmek tüm edebiyat dönemlerine hâkim olmayı gerektirir. Etkinliği yaparken bilinen eserler bir daha torbaya atılmamalı. Yalnızca bilinmeyenler geri atılıp bilinene kadar dönüşümü sağlanmalıdır.
Konu çalışırken aynı zamanda yapılacak bir diğer hatırlama yolu ise elbette test çözmedir. Bilinen en büyük hata önce konular bitsin sonra soru çözülür inancıdır.
Yapılması gereken ise tam tersine konu çalışıldığında hemen arkasından soru çözmektir. Çözülen her soru ile bir şekilde sınavda karşılaşılabilir. Konuların bitmesi için beklerken ilk çalışılan konular unutulur ve doğal olarak ilk konularla ilgili testlerin dönütü pek de olumlu olmaz.
Bir başka önemli konu ise ezber yaparken, hemen hemen her soru bankasından soru çözmeye çalışmak gerektiğidir. Kitabın pahalı olması ya da en çok adı duyulanlar arasına girmesi önemli değil.
Önemli olan tek şey kaliteli soru çözebilmek. Bu nedenle her soru bankasına açık olunmalı. Arkadaşlarınızla soru bankası takası yapmanız ekonomik açıdan da destekçiniz olacaktır. Bir soru bankasını önemli kılan tek şey her soru türüne yer vermiş olmasıdır.
Soru çözerken yapılan en büyük hatalardan biri sorunun yanlış çözülmesinin ardından gelen yas süresinin uzun tutulmasıdır.
Ezber sorularının ya da bilgi sorularının yanlış ya da doğru olması gününüzü mahvetmesin. Tam tersine kazandığınız her bir bilgi için kâra geçtiğinizi düşünmelisiniz. Kendinizde bakmanız gereken şey konular bittiğinde en az bir soru bankasının bitmiş olması gerektiğidir.
Tüm sınav sürecinde ise bitirebildiğiniz kadar kitap bitirip çözebildiğiniz kadar deneme sınavı çözmelisiniz. Deneme sınavlarının da test kitaplarının da hiçbiri bir ÖSYM sınavı değil. Ve hiçbir şey için belirleyici değiller. Sadece çözün. Öyleyse yanlış cevaplar ne olacak?
Yanlış cevap verilen hiçbir soru es geçilmemeli. İzlenmesi gereken yol şu şekilde olabilir: Yanlış yaptığınız soruyu kitaptan kesip alın, haftalık bir dosya içinde biriktirin.
Sizinle birlikte çalışan arkadaşlarınızla haftanın herhangi bir gününde yalnızca birkaç saatinizi ayırarak değerlendirme yapın. Ezber sorularının en önemli püf noktası budur.
Yanlışın geri dönütü olmazsa yanlış her zaman yanlıştır. Uyguladığınız çöp saati etkinliği en fazla dört kişiden oluşsun. Herkes haftalık en az 20 yanlış yapsa birkaç saat içinde en az 80 yeni bilgi kazanmış olursunuz. Bu da sizi ezberleme konusunda birkaç adım ileriye taşıyacaktır. Bu nedenle yapılan yanlışların sizi yıkmasına izin vermeyin. Onlar sadece bilgi.
Yanlışları paylaşacak bir arkadaşınız yok ve kitabınızı parçalamak da istemiyorsunuz. O hâlde geriye tek yol kalıyor. Diğer yakın arkadaşınıza başvurun.
Şu noktada dikkat etmeniz gereken test çözerken telefonunuzun elinizin altında olmaması. Test çözümü bitecek, kontroller yapılacak, en son yanlış cevaplarınız için telefonunuzu kullanacaksınız. Nasıl mı? Şöyle: Yanlış yaptığınız ya da önemli olduğunu düşündüğünüz her sorunun resmini çekin ve galerinizde soru dosyası oluşturup orada biriktirin.
Haftalık ya da aylık her soruyu okuyup, ezberleyip silin. Okula giderken, okuldan dönerken, yemek yerken kullanabileceğiniz ve ezberinizi güçlendirecek bir uygulama.
Bu iki seçenek dışında ezberlemek için yanlış cevaplarınızı duvarınızda biriktirebilirsiniz. Yapmanız gereken sadece mantar pano sahibi olmak. Yanlış cevapları haritalar gibi duvara yapıştırmak çok da akıllıca olmaz çünkü devamlı kaldırılıp yerine yenileri gelecektir.
Duvarı mahvetmek yerine mantar panoyu kullanmak daha uygun. Aslında uygulanacak yöntem aynı biriktirilen yanlış cevaplar ya da hatırlanması gereken sorular mantar panoda yerini alacak ve her akşam gözden geçirilecek. Her hafta pano temizliği yapılacak neyin kalıp neyin gittiğini net bir şekilde görebilirsiniz.
Bahsi geçen çalışma yöntemleri, hatırlama teknikleri ve yanlış cevapla ezberleme yolları doğru zamanda, size uygun doğru hedefle kısa sürede sonuç verecektir.
Yazar eser ezberlemek için oyunlardan yararlanıyorum. Bir kağıda eseri ya da yazarını yazıyorum. Çektikçe cevap veriyorum. Bir süre sonra ezberliyorum.
Google play’de eser yazar ezberleme oyunu seçenekleri var. Onlara da bakabilirsin.
yazar-eser eşleştirmelerini ezberlemenin öğrenmenin en kolay yolu internetteki animasyon eğitim setleri abi çok net söylüyorum. Animonik’ten eğitim seti alıp kullandım ben 1 haftada hadi bilemedin 10 günde bütün yazar-eserleri yalayıp yuttuydum. Kitap başında boşuna vakit harcamayın akılda kalmıyor öyle bir sürü var. Sıkıcı olduğundan öyle çalışası da gelmiyo zaten insanın. Animonik’e girin orda animasyon şeklinde eğitim setleri var abi alın kullanın düzgün bi çalışmayla en fazla 10 günde bütün yazar-eserler sizde.
Uygulama kullanıyorum Kim Ki isimli. Google playde